HISTORIE GEMEENTE ARCEN-VELDEN.
Arcen, Lomm en Velden tot 1800
Arcen
Door Graaf Reinoud van Gelder werd Arcen in 1330 benoemd tot Vrije Heerlijkheid. Tot deze Heerlijkheid behoorden eveneens het gehucht Lomm en de buurtschappen Hasselt en Schandelo.
De eerste Heren van Arcen waren Arnt en Otto van Buren.
Door huwelijk heeft de Heerlijkheid daarna toebehoord aan de familie Schenck van Nijdeggen, de Graven van Gelder om vervolgens in 1779, wederom door huwelijk, over te gaan aan het geslacht Von Wymar zu Kirchberg.
Alhoewel niet groter als 4 straten kende Arcen door zijn begrenzing door de Maas en omwalling met poorten, een stedelijk karakter. Dit werd nog versterkt door onder meer het stapelrecht aan de Maas alsmede de week- en jaarmarkten die Arcen ooit kende. Het kasteel met zijn bewoners bezorgde Arcen in de loop van de eeuwen een zekere deftigheid.
Velden
Her dorp Velden behoorde voor de helft aan de Heerlijkheid Arcen en voor de helft aan de Heerlijkheid Grubbenvorst. Velden had wel zijn eigen Schepenbank. Met name door de aanwezigheid van een kasteel is over de geschiedenis van Arcen meer bekend als over die van Velden. Velden was een dorp met een agrarisch, vroom en degelijk karakter. De grote boerenhoeven en de huizen van de dagloners lagen vrij ver uit elkaar verdeeld over de buurtschappen. In 1433 werd er de oudste vereniging binnen de grenzen van onze huidige gemeente opgericht, de “suster- ende broederschap” ter ere van O.L. Vrouw, St. Andreas en St. Antonius Abt. Een voorloper van het huidige Bastianusgilde.
De Fransen
Na eerdere bezettingen door Spanjaarden, Pruissen en Oostenrijkers, werd onze streek in 1794 bezet door de Fransen. Deze zetten vanaf 1795 alle bestaande bestuurlijke indeling overboord waardoor bezet gebied op bestuurlijk niveau gelijkgeschakeld werd met Frankrijk. Schepenbanken werden afgeschaft evenals de heerlijke rechten.
Arcen, Lomm en Velden vallen vanaf 1798 onder het departement van de Roer maar zijn nog wel afzonderlijke “communes”. Arcen en Lomm ressorteren daarbij onder het kanton Geldern, Velden onder het kanton Wankum. Registers van de Burgerlijke Stand worden ingevoerd voor geboorten, sterfgevallen en huwelijken.